Publications

Umiinog ang pamagat ng aklat sa tatlong katagang pawang may kinalaman sa espesyal na papel ng looc bilang pook na naitampok sa iba’t ibang yugtong pangkasaysayan. Una, nagsilbi itong TAHANAN sa mga pangkat-etnolinggwistiko gaya ng mga Ati at Mangyan. Sila ay maituturing na “tumandok” (aborigines) ng isla ng Tablas subalit naging tampulan ng pang-aabuso at diskriminasyon. Ikalawa, nagsilbi itong TANGGULAN para sa mga migranteng Unhan Bisaya at Nayon Bisaya galing Panay na naghangad ng bagong kanlungan at nagpalaganap ng kanilang wika at kultura. Sa kasagsagan ng Digmaang Moro, nalikha at lumaganap ang Alamat ng mga “boyong” gaya nina Tamboro at Talabukon na masigasig na nagtanggol sa taumbayan laban sa mga umatakeng Moro mula timog. Ikatlo, nagsilbi itong TAGPUAN para sa mga migranteng Tagalog galing Luzon. May ambag sila sa pagtatayo ng bagong sentrong pamayanan (tinatawag ngayon na Poblacion) at pagpapalakas ng lokal na ekonomiya. Samakatuwid, ang pagkakatatag at pag-usbong ng Looc ay hindi lamang monopoly ng iisang pangkat. Produkto ito ng pagtutulungan ng iba’t ibang pangkat-etnolinggwistiko at inisyatiba ng mga lokal na lider pampulitika kasangkot ang taumbayan kung kaya patuloy itong bumabangon at namamayagpag sa kabila ng di-mabilang na mga hamong gawa ng tao at kalikasan. Kabilang dito ang kolonyalismong Espanyol, pag-aatakeng Moro, kolonyalismong Amerikano, mga kalamidad gaya ng bagyo, baha, at lindol, sunog, mga epikdemya gaya ng kolera at small pox, Okupasyong Hapon, Batas Militar, at iba pa.

“Naging isang mahalagang ikutang-pangyayari sa Pilipinas ang ika-labing siyam na dantaon. Marami itong nasaksihan sa larangang pulitikal, ekonomikal, panlipunan at kultural. Sa panahon na ito, nagbukas ang Pilipinas sa mundong pangkalakalan na nagbigay daan sa bagong produktong agricultural na hiling na mga banyagang bansa tulad na asukal, abaka, kape at ultimong bigas. Dahil dito ay nagbukas ng mga konsulado ang iba’t ibang bansa upang pangasiwaan ang kalakalan sa mga nasabing produkto. Naging saksi rin sa dantaong ito ang pagbisita ng mga banyaga na nag-ulat ng kanilang nakita sa Pilipinas. Utang natin sa mga ulat ng konsul at ang mga banyagang bisita ang mayaman na dokumentasyon hinggil sa Pilipinas noong ika-labing siyam na dantaon.

Madalas na nakakaligtaan ang pagtalakay sa dantaon na ito ang paglalarawan ng lipunan ng Maynila na kung tutuusin ang isang lipunan na binubuo ng iba’t ibang lahi. Nariyan ang Peninsulares (mga Espanyol, ang ipinanganak sa Iberian Peninsula), ang Insulares (mga Espanyol na ipinanganak sa Pilipinas) at binansagan na Filipino o Creoles, ang katutubo na binansagan na Indio, ang mestizo na madalas ay mestizo Tsino at ang mga purong Tsino. Idagdag pa natin ang mga banyaga – Europeo, Amerikano at iba pang Asyano. Sa madaling sabi, ang lipunan ng Maynila ay masasabing cosmopolitan at multi-racial.

Sa ganitong uri ng kaligiran, susuriin ang ugnayan na namagitan sa iba’t ibang grupong ito sa pang-araw-araw ng buhay. Aalamin kung anu-anong libangan ang namayani sa bawat lahi at ano naman ang tinangkilik ng lahat.

Bahagi rin ng aklat ang mga bagay na nagbigay ligalig sa lipunan ng Maynila: ang banta ng epidemic ng kolera, ng lindol at bagyo at ng krimen.”

Unang nilimbag ang aklat na ito noong 1992 at binigyan ng bagong bihis ngayong 2024 ng Pambansang Komisyong Pangkasaysayan ng Pilipinas. Si Dr. Ma. Luisa T. Camagay ay professor emeritus ng Departamento ng Kasaysayan, Kolehiyo ng Agham Panlipunan ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman.

To honor the heroic soldiers who have sworn to defend the land, nation, and the people, the government presents awards and decorations in return for recognizing and giving importance to the act of courage, gallantry, and intrepidity beyond and above the call of duty of any enlisted personnel. The book Medal of Valor: Courage, Gallantry, and Heroism presents a sketch of the heroic act of service of the 42 Officers and Enlisted men who have shown that honesty and integrity together with bravery are very important parts of the service to the country. The book aims to share the story of the heroic act of the awardees in performing their duty. The retelling of the stories of these men aims to encourage the younger generation to recognize the importance of being truthful to the service of the nation and the people.

The first comprehensive account of the Filipino and American guerrilla resistance movement in Mindanao and Sulu during the Second World War. Utilizing heretofore untapped Philippine, American and Japanese primary sources, the book details heroism during the defense of Mindanao and Sulu during the Japanese invasion, the spontaneous development of anti-Japanese resistance groups including Christian, Muslim and indigenous Filipinos, the consolidation of these resistance groups into the Tenth Military District and the Sulu Area Command, and the key role these guerrillas played in the liberation of the area from Japanese rule. This is the first time a Filipino perspective is used to examine the largely unknown campaigns in the Philippine South.

This publication highlights the lives of women across three periods of our history when the country was faced with foreign colonizers, the Spanish, American and Japanese periods. The Spanish colonial period being the longest, the context of the heroic action needed to be carefully laid out to show how the actions of the women gave tremendous service to other Filipinos. The struggle for identity and independence continued into the American period thus showing how women continued to blaze new trails for themselves and for other Filipinos in various fields. The selection of women featured here on the brief Japanese occupation highlighted primarily their role in the country's return to freedom.

Sa kabila ng mga pagbabagong panlipunan, nananatiling pinagkakaitan ng karapatan ang maraming bata sa Pilipinas. Bagama’t kung lilinangi’y may sariling gahum, humaharap ang maraming bata sa malalalim at sala-salabat na depribasyon at vulnerabilidad na sagabal sa kanilang pakikilahok at pag-unlad. Isa sa mga dahilan nito ang kaayusang panlipunang hindi nagbibigay-tinig sa mga bata. Mistulang humahamon sa kayariang panlipunang ito ang napakahalagang libro ni EJ Bolata na nagtatanghal sa mga bata sa kasaysayan at panitikang Pilipino. Sapagkat may kaalaman ukol sa at kamalayan para sa mga bata, mabisang kasangkapan ang libro sa pagpapalitaw sa gahum ng mga bata sa lipunang Pilipino. Patunay ang librong hindi lang basta bata ang mga bata.

Despite the social changes, many Filipino children remain to be disenfranchised of their rights. Although if to be developed they shall have their own power, many children still face the multi-layered and intertwined forms of deprivation and vulnerability that hinder their participation and progress. One of the causes is the social order that silences the children. This important work of EJ Bolata seems to challenge this social structure, by recentering the children in the fields of Philippine history and literature. Due to the knowledge on and consciousness for the children, the book serves as a useful tool to reveal the power of children in Filipino society. The book manifests that children are not merely children.

From the seventeenth to the nineteenth century, Spanish missionaries collected, studied, and made records of Philippine medicinal plants and herbs that Filipino traditional medical practitioners or herbolarios had been prescribing since the precolonial period. Because the herbolarios left no writings about their practices, the missionaries’ works are our primary sources for studying Filipino traditional medicine.

Based on these works, Traditional Medicine in the Colonial Philippines, 16th to the 19th Century by Ma. Mercedes G. Planta gives us an intimate and dense portrait of a defined medical tradition, and so, documents an important component of ways of life and epistemologies that Filipinos can recuperate and benefit from. Today, when access to health and medical care remains beyond the reach of most Filipinos, Planta’s lively and scholarly invitation to reflect on a particular aspect of Philippine culture and harness its potential is a triumph of history as “usable past.”

This book received the Best Book in Science Award in the 37th National Book Awards by the National Book Development Board in 2018.